Gminna Biblioteka Publiczna w Szaflarach
Wejścia na stronę
Dzisiaj jest:


Promocja książki >> poeci


poeci > Augustyn Suski - Bogdan Weron - Wanda Czubernatowa - Roman Dzioboń - Ludwina Jarząbek - Wanda Szado-Kudasikowa


Augustyn Suski (1907 - 1942)

"Nie zszedłeś nigdy z Orlej Perci
wierny sobie i Polsce..."


/Augustynowi Suskiemu-Stanisław Nędza Kubiniec/


"On / Augustyn Suski / musiał powiedzieć- "nie! zdradzie" i musiał powiedzieć to głośno. Stworzył organizację zbrojną, gdyż uważał, że ci bracia górale, którzy utworzyli "Goralenvolk" i poszli na współpracę z Niemcami - zdradzili. Zdradzili ojczyznę zdradzili wiarę w Pana Boga i ród góralski. Augustyn Suski stając na czele Konfederacji Tatrzańskiej - uczynił to - co powinien uczynić prawdziwy syn Podhala..."
/Jest to fragment  przemówienia   Wójta Gminy Szaflary   mgr inż. Stanisława Ślimaka  podczas odsłonięcia
i poświęcenia pomnika Augustyna Suskiego, które miało miejsce w naszej gminie 4 sierpnia 2002 roku w 60. rocznicę męczeńskiej śmierci Naczelnika Konfederacji/

Augustyn Suski

Augustyn Suski urodził się 8 listopada 1907 roku w Szaflarach. Ukończył gimnazjum nowotarskie i studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Był wybitnym poetą podhalańskim, nauczycielem i wychowawcą młodzieży wiejskiej na Uniwersytetach Ludowych, dojrzałym działaczem ruchu ludowego i regionalnego, gorącym patriotą oraz współtwórcą i Naczelnikiem konspiracyjnej organizacji Konfederacja Tatrzańska, która podjęła pierwsze na    Podhalu     zbrojne    akcje    przeciwko    okupantowi     niemieckiemu i zdradzieckiemu knowaniu tzw. Komitetu Góralskiego i Goralenvolku.
Mimo upływu lat Augustyn Suski jest i pozostanie dumą nie tylko Szaflar, gdzie się urodził, ale chlubą całego Podhala!

Dnia 20 lutego 2001 roku Rada Gminy Szaflary podjęła doniosłą uchwałę że w 60. rocznicę męczeńskiej śmierci Augustyna Suskiego w koncentracyjnym lagrze Oświęcimia zastanie wzniesiony pomnik na Rynku w Szaflarach, który godnie upamiętni postawę tego wybitnego człowieka. Myśl o wzniesieniu takiego monumentu dojrzewała od wielu lat. W tym celu wydzielono nawet niegdyś odpowiedni skrawek ziemi i zasadzono na nim kilka świerków. Drzewa już wyrosły i stanowią dzisiaj naturalne tło dla pomnika, którego budowa przez wszystkich jest oczekiwana.
Także pomysł wywiedziony ze znamiennej strofy wiersza Augustyna Suskiego: "ostatnie haw, jak wanta w ziem zaparto...". Idąc za taką myślą Poety pomnik ten będzie - "wantą w ziem zapartą", a na niej zostanie umieszczone popiersie Augustyna Suskiego oraz stosowne napisy.  Chcemy  wszyscy, aby  ten  pomnik -  wyprowadzony z  wiersza  poety, jakby z wnętrza jego duszy - przemawiał prawdą swej szczerości i prostotą wiejskiej skromności.
Dla głębszego uwydatnienia podstawowej idei pomnika zacytujemy fragment wiersza zawierający zwrot "ostatnie haw, jak wanta w ziem zaparto...". Oto końcowe strofy wiersza pt "Ból":
Wypławiem sie w ogniu jak złoto
nie spole sie - przetopie
Bo z iskry jek wyseł ciupagi i wanty
jak wartki hrom
Coby sie wąglić rokami i wkrwawić sie w końcu na popił

Po scęście niek ludzie sie garnom,
choćby ku słonku - joś nim nie pódem,
ostane haw, jak wanta w ziem zaparto...
Oni niek idom!...ludzie!...

Słowa "wypławiem sie w ogniu" uderzają przeczuciem losu Augustyna Suskiego, który po torturach w katowni gestapo w zakopiańskim "Palace" został wywieziony do Tarnowa, następnie do Oświęcimia, gdzie został zamęczony i spalony w krematorium w dniu 24 maja 1942 roku.
Odsłonięcie pomnika nastąpiło 4 sierpnia 2002 roku w związku z 60. rocznicą Pomnik Augustyna Suskiegośmierci Augustyna Suskiego w KL Auschwitz.
Wzniesiony pomnik Augustyna Suskiego w Szaflarach jest dopełniniem wcześniejszych działań które miały na celu przypomnienie patriotycznej postawy Poety, poświadczonej złożoną ofiarą z  własnego życia -  w  walce z hitleroweskim najeźdźcą. Najwcze?niej, bo w 1973 roku Ko?o Szaflary Związku Podhalan w Chicago przyjęło imię Augustyna Suskiego.
W rodzinnych Szaflarach nazwano Jego imieniem najpierw główną ulicę przez wieś, a w 1987 roku - w 80. rocznicę urodzin i 45. rocznicę śmierci - odbyła się podniosła uroczystość odsłonięcia tablicy pamiątkowej na domu rodzinnym Poety.
Od ośmiu lat Szkoła Podstawowa w Szaflarach organizuje co roku Konkurs Recytatorski im. Augustyna Suskiego "Strofy o Ojczyźnie", który swym zasięgiem wykroczył już daleko poza Podhale.
Także w dniu 8 listopada 1998 roku nadano szkole w Szaflarach imię Augustyna Suskiego oraz urządzono w reprezentacyjnym holu odpowiednią ekspozycję dokumentów i tablicę pamiątkową z brązu.

W hołdzie  Augustynowi  Suskiemu,  samorodny poeta z Kościeliska - Stanisław Nędza Kubiniec napisał wiersz, a oto jego fragment:

Było kiedyś poetów nas paru,
ale tyś był pośród nas najpierwszy
słowa twoje pełne były żaru
i chodziłeś w białym pióropuszu.

Paru spośród nas pożarł Oświęcim
a ty jeden sięgnołeś po sławę
słąwne dzije Podhala na nowoś nakręcił
i hetmańską podniosłeś buławę.

Tym niekwestionowanym tytułem do "buławy i sławy" na zawsze pozostanie fakt, że Augustyn Suski ocalił honor górali i Podhala. "Homor nakazuje są to jego własne słowa, które legły u podstaw Konfederacji tatrzańskiej - by Gorallenvolk został zdławiony przez samych Podhalan". Za tę sprawę oddał on swoje młode życie.
Rok 2002 został ogłoszony - Rokiem Augustyna Suskiego na Podhalu. Ta inicjatywa miała na celu przyczynić się do pogłębienia wiedzy o czasach wojny i okupacji na Podhalu oraz służyły oddaniu należnej czci żołnierzom "podziemnej walki na szczytach".

W stulecie urodzin Augustyna Suskiego odbyła się w Szaflarach, 8-9 listopada 2007 r., dwudniowa konferencja naukowa Augustyn Suski - Naczelnik Konfederacji Tatrzańkiej, poeta, patriota, ludowiec"

do góry
< wstecz - dalej >
Ostatnia aktualizacja -